Prije 45 godina preminuo je jedan od simbola filmske umjetnosti

Tekst članka se nastavlja ispod banera

Charlie Chaplin, jedan od simbola filmske umjetnosti, preminuo je na današnji dan prioje 45 godina, 25. prosinca 1977. u šviraskom Corsier-sur-Veveyju.

Rođen je u Londonu 16. travnja 1889. godine Charles Spencer Chaplin, a potječe iz obitelji siromašnih zabavljača te je od osme godine nastupao u vodvilju.

Po dolasku u SAD 1913. prelazi na film, isprva kao glumac u komedijama M. Sennetta. Od 1914. scenarist i redatelj svojih filmova, izgradio filmski lik skitnice (The Tramp), koji je tumačio sve do 1940.

Značajke toga lika, jednoga od najistaknutijih unutar glumačkoga tipa komičara, sentimentalizam i lažnu ležernost u ophođenju, kao i njegovu vanjštinu – iznošeno gospodsko odijelo s polucilindrom, prevelike cipele, štap i brčići – potpuno je oblikovao u filmu Skitnica (The Tramp, 1915).

Do 1921. snimao je kratkometražne filmove, npr. Grof (The Count, 1916), Mirna ulica (Easy Street, 1917), Useljenik (The Immigrant, 1917), koji označuje pomak od čiste slapstick-komike prema društvenoj kritici, te O desno rame (Shoulder Arms, 1918).

Godine 1917. osnovao je vlastitu filmsku kompaniju, 1919. zajedno s Mary Pickford, Douglasom Fairbanksom i Davidom Warkom Griffithom tvrtku United Artists, a 1921. snimio je prvi cjelovečernji film, sentimentalnu komediju Mališan (The Kid).

Slijede Potjera za zlatom (The Gold Rush, 1925), Cirkus (The Circus, 1928), s likom skitnice kao klaunom, melodramski intonirana Svjetla velegrada (City Lights, 1931), Moderna vremena (Modern Times, 1936), satira industrijskog društva (poznate scene rada na tekućoj vrpci) te prvi potpuno zvučni film Veliki diktator (The Great Dictator, 1940), u kojem uz skitnicu tumači i parodični lik diktatora, aluziju na Hitlera.

U SAD-u je još snimao crnohumornu komediju Gospodin Verdoux (Monsieur Verdoux, 1947) te Svjetla pozornice (Limelight, 1952), djelo s autobiografskim elementima.

Napadan od dijela političke javnosti kao komunistički simpatizer, 1952. napustio je SAD. U Velikoj Britaniji snimao je manje uspjele filmove Kralj u New Yorku (A King in New York, 1957) i Grofica iz Hong Konga (A Countess from Hong Kong, 1967).

Godine 1972. nagrađen je Oscarom za ukupni doprinos filmu. Jedan od najpopularnijih i najutjecajnijih stvaratelja, podređivao je vizualnu sastavnicu svojoj glumi zasnovanoj na mimici i gestikulaciji.

Majstor razradbe gega, stilski je, sadržajno i strukturno produbio slapstick-komediju univerzalnim likom skitnice kao spoja praktičnih i idealističnih osobina kao i poetikom zasnovanom na uvidu u društvene nedostatke i oblikovanu na suprotstavljanju krajnosti (bogatoga i siromašnoga, sretnoga i nesretnoga, velikoga i maloga) te na širokom rasponu dočaravanja čuvstava (od sreće do očaja), što je možda najtrajnija Chaplinova značajka. (Izvor: Hrvatska enciklopedija)